Bajki logopedyczne - terapia i nauka przez zabawę

Bajki w terapii i nauce można wykorzystywać na wiele sposobów. Przede wszystkim stanowią one okazję do wzbogacania wiedzy o otaczającym świecie poprzez wprowadzanie nowych pojęć, czyli wpływają na poszerzanie słownika biernego i czynnego. Pozwalają także poznać kulturę, obyczaje i historię, pomagają również zrozumieć świat, w którym żyjemy oraz rozwijają wyobraźnię i pomagają pogłębiać zainteresowania. Bajki ze względu na swoje właściwości wykorzystywane są w bajkoterapii (jako odłamie biblioterapii). Ich moc znano od zawsze i stosowano w celach edukacyjnych, terapeutycznych bądź relaksacyjnych. Wartością wielu bajek jest ponadto ich moralizująca treść. To okazja do nauki obowiązujących zasad społecznych, nie tylko tych językowych.

Jak bajki wpływają na rozwój mowy?

Podczas słuchania bajek dzieci (ale i niekiedy starsi pacjenci) osłuchują się z mową (z prozodią i słownictwem) oraz rozbudowują językowy obraz świata. Bajki wprowadzają i utrwalają też w systemie językowym nowe pojęcia. Dobrze przygotowany materiał do zajęć oraz ćwiczenia dostosowane do treści bajki skutecznie będą doskonalić elementy niezbędne w procesie rozwoju i terapii mowy, czyli: 

  • pamięć słuchową werbalną, 
  • uwagę słuchową, 
  • rozumienie tekstu słyszanego, 
  • umiejętności wnioskowania, myślenia przyczynowo-skutkowego i opiniowania, 
  • percepcję słuchową, m.in. słuch fonemowy.

Bajki w terapii logopedycznej

Bajki można z powodzeniem wykorzystać podczas terapii logopedycznej, zarówno podczas zajęć indywidualnych, jak i zajęć grupowych tematycznych. Oprócz wzbogacania słownictwa i treści mogą doskonalić motorykę (dużą i małą) oraz aparat artykulacyjny (przykładowe zestawy ćwiczeń artykulacyjnych). Wszystko to razem wszechstronnie wspiera terapię logopedyczną (ale nie tylko), wykorzystując ciekawą formę ćwiczeń, a tym samym urozmaicając zajęcia. Dopasowane do tematyki zająć i potrzeb bajki logopedyczne mogą:

  • dostarczać dzieciom nowych doznań zmysłowych, 
  • pomóc pacjentowi w każdym wieku zrelaksować się,
  • zachęcać do poszerzania zakresu ruchu języka, 
  • uczyć odczuwania i określania ułożenia narządów aparatu artykulacyjnego
  • uczyć naśladowania, a także panowania nad precyzją ruchów (tzw. praksja oralna),
  • uczyć gospodarowania powietrzem, pogłębiając fazę wdechową i wydłużając fazę wydechową. 

Tego typu ćwiczenia wzmacniają napięcie mięśniowe oraz pozytywnie wpływają na rozwoju sprawności oralnej. Z kolei udawanie zwierząt, przedrzeźnianie bajkowych postaci czy naśladowanie dźwięków prezentowanych przez logopedę (z zachowaniem intonacji lub długości trwania) to proste formy ćwiczenia fonacji.

Historyjki i bajki logopedyczne stanowią także doskonałe uzupełnienie profilaktycznych zajęć z logopedii, np. logorytmiki w oddziale przedszkolnym. 

Dlaczego warto korzystać z bajek logopedycznych?

Bajki logopedyczne to wszechstronne narzędzie dla terapeuty mowy. Oprócz wspomnianego wyżej wzbogacania słownika oraz rozbudowywania językowego obrazu świata bajki mogą przemycać wiele niezbędnych dla zajęć logopedycznych ćwiczeń. 

Pacjent odpowiadając na pytania sprawdzające rozumienie treści bajki, doskonali umiejętności budowania wypowiedzi. Z kolei połączenie ruchów motoryki dużej (tupanie, podskoki, klaskanie itp.) oraz motoryki małej aparatu artykulacyjnego (śpiewanie, stosowanie wyrażeń dźwiękonaśladowczych, wykonywanie określonych ćwiczeń sfery oralnej) uczą globalnego, wielozmysłowego sposobu odbierania i wyrażania treści.

Ćwiczenia oddechowe towarzyszące zajęciom logopedycznym z bajką poprawiają jakość oddychania, a tym samym nastawienie głosu. (Więcej o tym, czemu oddech jest ważny.)

Bajki logopedyczne sprawdzą się w terapii:


Warto korzystać z takich tekstów, wzbogacają one bowiem warsztat pracy logopedy i są źródłem ciekawych rozwiązań oraz inspiracji do zajęć tematycznych podczas terapii logopedycznej czy terapii dysleksji.

Komentarze