Rynolalia - ćwiczenia mechanizmu podniebienno-gardłowego przy nosowaniu

Ćwiczenia
podniebienia miękkiego, mięśnia zwierającego pierścienia gardłowego, zwarcia podniebienno-gardłowego, pierścienia zwierającego gardła - przy rynolalii, czyli nosowaniu.

Ćwiczenia wykonuje się aż do opanowania danej umiejętności, często wielokrotnie powtarzając (przez kilka sesji). Po opanowaniu prawidłowego wykonywania danej czynności dobrze jest codziennie powtarzać kilkakrotnie kilka z nich aż do całkowitego usunięcie nosowania.

Ćwiczenia można rozpocząć od swobodnego oddychania z otwartą buzią i patrzenia na podniebienie miękkie w lusterku – należy przy tym wymówić „a”, aby zobaczyć, jak podniebienie unosi się (ćwiczenie ma uświadomić pacjentowi, również dziecku, nad czym pracuje).

Następnie przechodzimy do serii ćwiczeń, wprowadzanych kolejno. Tempo wprowadzania zależy od postępów pacjenta.

  1. Swobodny wdech i wydech przez nos.
  2. Głęboki wdech przez nos, wydech przez usta. Przy pierwszym powtórzeniu zaciska się palcami nos, ale następnie pacjent próbuje wykonać to ćwiczenie bez zaciśnięcia skrzydełek nosa.
  3. Swobodny wdech i wydech przez nos z przymykaniem palcem jednej i drugiej dziurki od nosa na zmianę.
  4. Wdech przez usta, wydech przez nos. Można również przy szeroko otwartych ustach z kontrolą, aby powietrze wchodziło tylko przez nos, a wychodziło przez usta. Ruchy podniebienia miękkiego można wówczas ponownie obserwować w lusterku.
  5. Wdech i wydech przez usta (z zaciśniętymi skrzydełkami nosa i nie). Jeśli powietrze ucieka przez nos, należy pacjentowi zwrócić na to uwagę. Można w tym celu wykorzystać z instrumentarium logopedycznego lusterko lub piórko przystawione pod nos.
  6. Dmuchanie przez usta, np. na piórka; płatki kwiatów z materiału, papierki, kulki, piłeczki pingpongowe, szklane itp., świeczki małe typu tealight i większe, wiatraczki, łódki na wodzie, w instrumenty muzyczne (piszczałki, harmonijki, gwizdki, trąbki itp.), balony. Uwaga! Najpierw zdmuchuje się np. świeczkę, papierek, kulkę, następnie dmucha się delikatnie i długo, tak aby płomień świecy „tańczył”, kulka przesuwała się stale itd. (np. w ćwiczeniach oddechowych z jajkami). W przypadku ucieczki powietrza przez nos postępuje się tak, jak opisano w ćw. 2. i 5.
  7. Wąchanie w różnych stylach - krótkie, węszenie psa, zaciąganie się.
  8. Ziewanie z nisko opuszczoną szczęką (język leży wówczas swobodnie na dnie jamy ustnej).
  9. Ziewanie z wydawaniem dźwięku [a].
  10. Wykonanie wdechu i zatrzymanie powietrza w jamie ustnej przy przygryzionym zębami języku.
  11. Chrząkanie, kasłanie przy języku wsuniętym między zęby lub/później z wysuniętym na zewnątrz. Uwaga! Ćwiczenie powinno uruchamiać przede wszystkim podniebienie, a nie gardło i krtań!
  12. Naśladowanie chrapania na wdechu i wydechu (jak przy ćw. 11.).
  13. Naśladowanie różnych rodzajów śmiechu (gruby: ho ho ho; wesoły: ha ha ha; starczy: he he he; piskliwy: hi hi hi).
  14. Powtarzanie: uku, oko, aka, eke, iki, yki,

                             aga, ogo, ege, igi, ugu, ygi

                             ak-ka, ok-ko, uk-ku, ek-ke, ik-ki, yk-ki

                             ag-ga, og-go, ug-gu, eg-ge, ig-gi, yg-gi

     

    lekki, miękki

    Kanapa jest miękka.

    Piórko jest lekkie.

    (Można samemu budować podobne zdania zawierające słowa z głoskami [k] i [g]).

  15. Nabieranie w policzki powietrza z wysuniętym językiem na zewnątrz.
  16. Naśladowanie płukania gardła wodą.
  17. Płukanie gardła wodą (zaleca się codzienne przyzwyczajenie, płukanie wodą po umyciu zębów, przynajmniej przez cały okres terapii).
  18. Picie przez słomki różnej długości i grubości (im dłuższa i szersza, a napój gęstszy, tym trudniej). Staramy się wciągać tak dużo płynu, jak się da bez zachłyśnięcia).
  19. Zasysanie słomką przedmiotów (papierków, obrazków, kulek styropianu itp.) i przenoszenie ich na inne miejsce (np. uzupełnianie obrazków, wkładanie do pojemniczków).
  20. Siłowe, powolne połykanie (typu dorosłego, z uniesionym przodem języka do podniebienia twardego w okolicę wału dziąsłowego i wewnętrznej strony górnych zębów siecznych).

 

Komentarze