Terapia międzyzębówki nieco inaczej

Wada nielubiana przez niektórych logopedów (a w efekcie pewnie i rodziców), ze względu na oporną terapię. Często bez efektów, przeciągającą się i wyczerpującą. Ponadto mali pacjenci po jej zakończeniu nieraz niestety wracają do starych, złych nawyków. Im to nie przeszkadza... Przynajmniej do czasu. Jak się okazuje, coraz więcej dzieci w wieku przedszkolnym nieprawidłowo realizuje głoski szumiące. Chociaż do 6 roku życia opanowywanie procesu ich artykulacji powinno być ukończone.

Międzyzębowe seplenienie chyba coraz częściej obecnie pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym (podobnie jak problemy z [f] i [w]). Niećwiczone utrzymuje się do wieku szkolnego, a nieraz i młodzieńczego. Wtedy o wiele trudniej nawyk wsuwania języka między zęby zwalczyć. Warto przy tym zaznaczyć, iż w tym typie sygmatyzmu (seplenienia) zaburzona zostaje artykulacja nie tylko głosek szeregów szumiącego, syczącego i ciszącego. Wadliwa wymowa dotyka także głosek [t], [d], [l], [n].

Inne określenia zaburzenia: sigmatismus interdentalis, seplenienie interdentalne, seplenienie śródzębne, sygmatyzm międzyzębny.

Sygmatyzm interdentalny wiąże się do tego z nieprawidłowym oddychaniem u dzieci (przez usta), nagryzaniem, żuciem (wynikowe wady zgryzu) i połykaniem (przetrwałe połykanie niemowlęce). A najczęściej jego przyczynami są słaba pionizacja języka, przerośnięte migdały i częste infekcje (oddychanie przez usta), alergie i zatkany nos (również przyczyniające się do oddychania przez usta), "chwilowy" brak górnych i/lub dolnych jedynek (brak bariery dla języka) oraz złe wzorce środowiskowe (w tym u rówieśników).

Pomocy do terapii i pomysłów zajęć jest bardzo wiele. Można spokojnie dobrać odpowiedni do pacjenta. 

Co jednak, kiedy dziecko na zajęciach doskonale pracuje (język potrafi spionizować, wargi rozciągają się i są ruchliwe), wymawia głoski szeregu szumiącego w izolacji, prawidłowo je różnicuje słuchowo, a także potrafi powtarzać i mówić dłuższe teksty poprawnie... Ale tylko w gabinecie lub podczas ćwiczeń? Jak ćwiczyć mowę spontaniczną przy sygmatyzmie międzyzębowym?

Pomysłów na trening mowy spontanicznej w międzyzębówce może być kilka:

• terapia grupowa (scenki, gry planszowe, memo)
  
• odgrywanie scenek (z zabawkami, z realnymi rekwizytami)
• czytanie dłuższych tekstów przez starsze dzieci
  
• przeprowadzenie zajęć zewnętrznych
• spacery tematyczne
• gry terenowe (z mapą zadań logopedycznych)
• samodzielne zakupy dziecka (w sklepie, lodziarni itp.)
  
• wypożyczanie książek w bibliotece (najlepiej wybrany przez logopedę tytuł)
• zapytanie o drogę na ulicy.
  

Dzięki wprowadzeniu takich działań niwelujemy samokontrolę gabinetową, a uruchamiamy u pacjenta potrzebę mówienia poprawnie na co dzień, w typowych sytuacjach. Wychodzimy z komfortowego gabinetu, gdzie łatwiej się kontrolować, ale i trudniej, po czym skupiamy się z pacjentem na prawidłowej wymowie.